Over ons

Historiek

Eind oktober 1964 openen Walter Masselis en Tone Pauwels, twee West-Vlamingen uit Kortrijk, een kroeg op de Melkmarkt, genaamd De Muze. De inboedel werd gekocht bij het Leger des Heils, de tapkast werd in elkaar getimmerd met vloerplanken van de eerste verdieping. Er heerst een huiskamersfeer met pluche zetels en schaarse verlichting.

De eigenzinnige aanpak van de beide eigenaars vindt al gauw weerklank bij de Antwerpse kunstenaars die naast hun bezoeken aan Den Engel en ’t Pannenhuis ook De Muze beginnen te frequenteren. Het is de tijd van de happenings op de Groenplaats met o.a. Panamarenko en de woorden alternatief en controversieel vallen niet in dovemansoren bij het hangende, roepende, discussiërende en rokende cliënteel van dat nieuwe café.

Meer kunstenaars vinden hun weg naar De Muze, het artistieke leven bruist en dan verschijnt Ferre Grignard. Iedere donderdagavond zorgt hij met zijn groep voor een energetisch optreden in een stampvolle De Muze. Op 15  november 1965 stelt Ferre zijn eerste plaat voor in De Muze waar ook de opnames hebben plaats gevonden. De kosten van de plaatopnames zijn betaald door een collecte onder het cliënteel zelf.

Theater van de zinnen

Met dit succes besluit Walter – die ondertussen de enige eigenaar is geworden – De Muze uit te breiden. Hij vergroot de gelijkvloers en palmt de eerste verdieping mee in. Maar de steeds toenemende stormloop van kunstenaars, concerten, meer publiek en meer drank maken een nieuwe uitbreiding noodzakelijk. Er wordt een gat geslagen in de vloer van de tweede verdieping en de gelijkvloers krijgt een podium.

Het beroep van de goede smaak

Walter begint meer jazzmuziek te programmeren en er volgen unieke concerten van internationale artiesten zoals John Lee Hooker, Memphis Slim, Dexter Gordon en Archie Shepp.

Enkele maanden later wordt ook de derde verdieping van het zestiende-eeuwse pand waarin De Muze is gevestigd, geopend voor het publiek. Met een tapinstallatie bevindt zich hier het literaire café van De Muze met klassieke muziek en performances en voordrachten van o.a. Simon Vinkenoog, Remco Campert, Gust Gils en Paul Snoek.

In 1967 breekt er echter brand uit in De Muze waarbij de eerste en tweede verdieping vernietigd worden. Door de artistieke reputatie die De Muze geniet, haalt dit zelf het internationale nieuws tot Spanje toe. Walter is teveel ontmoedigd en praktisch failliet om De Muze terug op te bouwen.

Exit Walter, enter Jan en Marco, twee ex-barmannen van De Muze die het publiek – dat ondertussen is uitgebreid met provo’s en hippies – en het pand kennen. Ze nemen de zaken over en kerel al snel het image van De Muze van plek voor werkschuw tuig en drugsverslaafden naar een café waar kunst en vooral jazz centraal staat.

Jan Van Den Braak, afkomstig uit Tilburg en in Antwerpen blijven hangen als student aan de Antwerpse Academie, gaat na twee jaar alleen verder en verandert onmiddellijk het interieur. Hij installeert afgevoerde banken uit reizigerstreinen en tafels met onderstellen van afgedankte Singernaaimachines. In die periode hangt hij ook ‘het Muzepaard’ – een kunstwerk van Luc Maeyens – boven de toog en boven het podium verschijnt een werk van Ysbrand dat de Muze voorstelt met een zwaan tussen de benen.

Jazzmuziek speelt een hoofdrol in het café en Mike Zinzen vervult hier een hoofdrol in. Hij en Jan zorgen voor vele onvergetelijke concerten van o.a. Max Roach, Steve Lacy en Johnny Griffin.

Free Music ’73

In 1973 programmeert Jan gelijktig met het prestigieuze Jazz Middelheim ‘Free Music ’73” de eerste editie van het alternatieve festival van de WIM, de Werkgroep Improviserende Musici o.l.v. pianist Fred Van Hove en saxofonist Cel Overberghe. Het kleine festival oogst meer bijval dan het prestigieuze en tot diep in de nacht wordt er lustig gemusiceerd en geïmproviseerd.

In 1974 organiseert Jan een festival voor het tienjarig bestaan en gedurende negen dagen komen zowat alle kunsten aan bod. Muziek met o.a. Ferry Grignard, Fred Van Hove en Wannes Van de Velde. Literatuur door o.a. Remco Campert, Jos Vandeloo en Marcel Van Maele en film met o.a. Robbe De Hert en Ludo Mich. De Muze is een artistieke tempel gebleven.

Antwerpen ’93

In 1993 gebeuren de laatste en meest ingrijpende verbouwingen. In het kader van Antwerpen ’93 laat Jan-van-de-Muze heel zijn café afbreken tot aan de buitenmuren én weer helemaal opbouwen. Het resultaat is verbluffend. Er is meer licht en eenheid, maar de oude stamgasten voelen nog dezelfde warme sfeer als vroeger. Hun sfeer, hun café is onaangetast en Jan kan verder met zijn dame, zijn Muze. De Muze is een café met een geschiedenis, een mythe, een realiteit en een grote droom. De dame laat een onuitwisbare indruk na op Antwerpen en zijn kunstenaars. De Muze leeft en zal blijven leven.